IndyMedia - Vrij Media Centrum Nederland

Wanneer: 22/12/2012 - 12:49

De Europese Unie vaart sinds enkele decennia een duidelijk neoliberale koers, waarbinnen afbraak van de sociale zekerheid een hoge prioriteit geniet. Protest tegen dat beleid is zelfs in sociaal-democratische kring niet meer te vinden. Daar is men zelf ook ‘hervormingsgezind’ (lees: modieus neoliberaal) geworden. Zelfs de rechterlijke macht werkt op geheel eigen wijze mee aan het sociale afbraakbeleid. En laat zich daar ook nog eens flink voor betalen.

De Vlaamse publicist Geert van Istendael stelde in de onlangs door hem gehouden Huizinga-lezing de afbraak van de sociale zekerheid in de Europese Unie sinds daar vanaf de jaren tachtig een neoliberale koers is ingezet aan de kaak. Deze onder gebruikmaking van de economische crisis als een ‘shocktherapie’ à la Naomi Klein gerealiseerde uitverkoop van de in de naoorlogse jaren moeizaam als bescherming tegen ziekte, werkloosheid en een hoge leeftijd opgebouwde sociale zekerheid, die in Nederland serieus begon met de feitelijke afschaffing van de arbeidsongeschiktheidswet in 2006 en inmiddels ook een verhoging van de pensioenleeftijd en een almaar extremere aanscherping van de bijstandswet behelst, vormt volgens Van Istendael een gevaar voor de Europese beschaving. Wie, die niet mede in het neoliberale technocratencomplot zit, zou het niet met hem eens kunnen zijn?

Een van de meest verontrustende verschijnselen rond dit hele sloopproces, waarbij met de sociale zekerheid, zoals Van Istendael opmerkt, een kroonjuweel van de Europese geest op de vuilnisbelt van de geschiedenis dreigt te worden geworpen, dat qua prestatie vergelijkbaar is met de kathedralen en de symfonieën van Beethoven, is het, vooral in Nederland, volstrekte uitblijven van vrijwel elke vorm van verontwaardiging of maatschappelijk protest: gemor valt nauwelijks te horen onder de bevolking, die door pers en media met hun al te nauwe banden met de politiek dan ook nauwelijks meer wordt voorgelicht. Vakbonden zijn verzwakt en zwijgen in plaats van stakingen te organiseren, sociaal- en christen-democratische politici volharden in het afschudden van hun ideologische veren tot ze zo kaal zijn als doodzieke vogels, en sommigen uit categorieën waarvan je het het minst zou verwachten, steken de slopers van de sociale zekerheid zelfs met graagte een helpende hand toe.

Neem bijvoorbeeld de rechtspraak. De Arnhemse bestuursrechter en vice-president bij de rechtbank aldaar, mr. Erik Klein Egelink, die onder andere uitspraak gedaan heeft in de geruchtmakende zaak van ‘schoffelweigeraar’ Bennie Beck in 2008, waarin hij het beroep van een tot verplichte arbeid gedwongen bijstandsgerechtigde gedeeltelijk honoreerde, leek daarmee in vergelijking met veel andere rechters nog niet eens de beroerdste. Leek. Eerder dit jaar ontdekte ik evenwel dat deze zelfde rechter bij de aan de Utrechtse Nieuwegracht in een kapitaal pand gevestigde organisatie OSR Juridische Opleidingen die onder meer juridische medewerkers van gemeenten als doelgroep heeft, cursussen geeft waarin geleerd wordt hoe men op het gebied van de nieuwe, aangescherpte, bijstandswetgeving door een handige interpretatie daarvan besluiten kan nemen, die weliswaar juridisch dubieus en in strijd met internationale verdragen zijn, maar waartegen de rechter binnen het kader van de Nederlandse wet niets kan ondernemen en die dus, zoals het op de website van OSR heet, ,judge proof' zijn.

Honderden gemeenten, waaronder vrijwel alle grote steden, hebben dankbaar gebruik gemaakt van de (geenszins kosteloze) diensten van de rechter, aldus een ‘opleidingsmanager’ van de organisatie. Hoe de rechterlijke macht met behoud van onafhankelijkheid cursussen kan geven die tot doel hebben zichzelf buiten spel te zetten door besluiten van een andere staatsmacht ‘judge proof’ te maken, is iets dat als een vraagteken ter grootte van een kraai rond mijn hoofd blijft rondcirkelen.