Is het hier oorlog? Voor wie dan?
Het gaat de hele tijd over duizenden vluchtelingen. Nee, tienduizenden. Honderdduizenden. Het gaat over massa's. Over stromen. Het gaat over 'het vluchtelingenprobleem'. Het is een 'het', een getal, een dreiging, een invasie. Het is een 'het', een discussie, debat, een agenda. Het overspoelt ons, overkomt ons: 'het'.
Het gaat over grenzen en grenscontroles. Het gaat gaat over mogelijke terroristen. Het gaat over oorlog, een ander woord voor terrorisme. Het gaat over terrorisme, een ander woord voor oorlog. Het gaat over mensen die verdrinken of stikken. Het gaat over 'illegalen' die gevonden worden in een truck op de veerboot vanaf Hoek van Holland. Illegalen die vluchtelingen zijn maar niet zo mogen heten. Het gaat over 'asielzoekers' waar geen plek voor zou zijn. Asielzoekers die geen vluchtelingen mogen heten. Het gaat over ruimte die er wel of niet is, terwijl er ruimte is om gevangenissen te bouwen, terwijl er kantoren en allerlei andere gebouwen leegstaan. Het gaat over bezorgde burgers die bang zijn voor de waarde van hun huizen, of bang voor 'onze' dochters en 'onze' vrouwen. Alsof zij bezit zijn en alsof de levens van 'hun' dochters en 'hun' vrouwen minder waard is omdat ze niet van hier zijn. Ze zijn letterlijk: minderwaardig.
Het gaat niet over voor hongersnood, oorlog of terreur gevluchte mensen die werkelijk iets hebben om bang voor te zijn: bang om niet geloofd te worden, bang om teruggestuurd te worden, bang om te gaan slapen. Het gaat over gemeenteraden die de vluchtelingen niet opvangen omdat er 'geen draagvlak' voor zou zijn of met andere woorden: het gaat over gemeenteraden die zwichten voor extreem rechts tuig, neo-nazi's van de NVU, of extreem rechts tuig, zogenaamd nette volksvertegenwoordigers van Wilders' fascistische partij de PVV of Wilders zelf of een van de vele afgeleiden van hem die zich respectabeler weten voor te doen, democraten, liberalen.
Waar gaat het allemaal over? Over 'het' probleem: 'de vluchtelingen'.
Ik had de afgelopen maanden over zoveel gebeurtenissen kunnen schrijven die zich hebben voorgedaan. Extreem rechts geweld. De pogingen van Pegida om in Neederland voet aan de grond te krijgen. Het sluiten en intensiveren van controles aan de grenzen. Het behandelen van vluchtelingen als tweederangsburgers. De deal met schurkenstaat Turkije. Wapenhandel. Kinderen met bomgordels om. Kinderen die voor Zwarte Piet worden uitgescholden en het niettemin niet aflatende fanatisme waarmee de traditie van het Sinterklaasfeest maar voorzien zou moeten blijven van de karikatuur Black Face. De aanslagen in Parijs. De doden die vallen bij een poging het kanaal over te steken vanaf Calais.
In Neederland kun je verzuipen in de moeraspolders die nog altijd tolerantie voorwenden terwijl racisme en 'vreemdelingen'haat gemeengoed zijn, genormaliseerd, geïnstitutionaliseerd. In al die andere landen in Europa kun je verzuipen in een nog meer blatant racisme, want daar heb je geen polders. Het verschil is langzaam stikken of snel stikken.
Intussen, in al die maanden, waarin 'de vluchtelingen' zowel bij de politiek als bij allerlei hulpverlenende instanties, als bij allerlei spontane individuele hulpacties, ineens nummer 1 op de agenda staan, zie ik iets onderbelicht blijven wat al jarenlang altijd maar onderbelicht blijft. Het is heel dichtbij. Zo dichtbij dat er overheen gekeken wordt. En hoeveel we er ook al aan gedaan hebben, het wil maar niet komen bovendrijven. Het is ook niet zo opvallend als die massale toestroom en al die grote problemen die zouden moeten worden opgelost. Het gaat maar om kinderen en hun ouders, en het zijn er niet zoveel. Te weinig om je druk over te maken?
128 opgesloten kinderen, waarvan er 72 gedeporteerd zijn in het afgelopen jaar (cijfers uit beantwoording van kamervragen). Nee, dat is niet groots en dramatisch, het is maar een klein cijfertje. Toch? De gevangenis waarvanuit dit gebeurt is ook maar een stip op de landkaart en er protesteren lang zoveel mensen niet tegen als die er protesteren tegen het opvangen van vluchtelingen. Dit is wat me de afgelopen periode zodanig heeft bezig gehouden dat ik geen letter, geen woord, geen tekst op papier kon krijgen om eens te vertellen wat ik van al die gebeurtenissen vind. En wat ik vind?
Ik vind het stil. Stil door het rumour rond de grote ontwikkelingen, stil rond deportaties. Deportaties van families en hun kinderen. Stil rond het huilen van een jonge vrouw in de gezinsgevangenis op Kamp Zeist. Stil rond de profiteurs die keurige ondernemers zijn. Nette christenen die elke zondag naar de kerk gaan. Brave burgers die geld doneren aan goede doelen. En de politici? Die strijden om de beste oplossing van 'het probleem', de ene nog repressiever dan de ander om toch vooral maar stemmen te blijven trekken, ook al is het hier nog ruim voor verkiezingstijd. Oplossingen waarvan deportaties een groot deel uitmaken, maar in de grootst mogelijke stilte, want het terugsturen van mensen, 'goedschiks' (onder zware druk zogenaamd vrijwillig) of 'kwaadschiks' (gekneveld, geboeid, bedreigd), daarvan wil niemand wat horen. Een cijfertje zo nu en dan mag de media halen. Summier. Het bericht op NU.nl kwam op 5 december, de dag dat verreweg de meeste gezinnen in Neederland zich vooral bezighouden met het zich vasthouden aan die zo dierbare traditie waar ik het zonet al even over had. Het bericht luidde:
"Helft afgewezen asielzoekers dit jaar gecontroleerd land verlaten. (...) Het gaat om 2.500 mensen die Nederland vrijwillig hebben verlaten, en 1.500 die gedwongen zijn vertrokkken. Van de overige 4.000 asielzoekers is onbekend waar zij gebleven zijn." Hoor wie klopt daar, kind'ren?
En dan weer die stilte. In de zeven gezinslocaties waar gezinnen ook al onder dwang verblijven om mee te werken aan hun 'terugkeer' heerst de angst voor razzia's dagelijks. Het afgelopen jaar zijn daar vele gezinnen met kinderen 's morgens om zes uur van hun bed gelicht en toegevoegd aan dat cijfer van die 1.500 die 'gedwongen zijn vertrokken', het eufemisme voor intimidatie en geweld. Tussenstation: gezinsgevangenis Kamp Zeist. Nu nog tijdelijk, binnenkort permanent als detentieprofiteur De Vries en Verburg daar doorgaat met bouwen aan het paradepaardje van voorheen Fred Teeven en nu Klaas Dijkhoff: kindvriendelijk en humaan. Geen wonder dat we er nooit wat van horen.
Er zijn mensen die zeggen: met alles wat er nu gebeurt ga je je toch niet bezighouden met zoiets kleins? Noem dat maar 'klein': de stelselmatige deportaties van gezinnen met kinderen. Het is een machine die dag in - dag uit doordraait, gestaag mensen verwerkend tot afval van de maatschappij. Uit het oog en uit het hart. Verdwenen en nooit meer wat van vernomen. Extreem rechtse witte mannen die de angst van kinderen voor een leven zonder toekomst overschreeuwen op informatiebijeenkomsten van gemeenten over de komst van AZC's verdienen meer aandacht. Dat zijn tenslotte 'onze' mensen.
Wat is er voor nodig om de boel op te schudden? Een bom bij Klaas Dijkhoff RARA-Kosto style? Het is maar een vraag, hoor. Ik vraag me zo af of die man zich realiseert waarom die gezinnen met kinderen niet terug willen, ook al laat hij een gevangenis bouwen die volgens hem geen gevangenis is, compleet met speelplaats en sportzaal. En, o ja, hekken, muren, schrikdraad en camera's. Ik bedoel maar. Wiens leven is meer waard? En waar wil jij, lezer, je druk om maken? Ben je bang dat we hier in een oorlog terecht komen? Voer dan actie tegen de oorlogsvoering van de Westerse landen in het Midden Oosten. Dat is al decennialang aan de gang met ontelbare slachtoffers bijkomende schade. Ben je bang voor bommen en wapens? Voer dan actie tegen de wapenhandel die de legale grondslag is voor legale terreur waarvan wij hier geen last hebben. Bedenk hoe het zou zijn als je op de vlucht moest. Of ben je liever bang als iemand als ik vragen stelt die tegen de grenzen van de wet aanschoppen? Wat zou er kunnen gebeuren? Waar zijn al die Neederlanders zo bang voor? Voor een Sinterklaas zonder Zwarte Pieten? Voor een dakloze vluchteling die in het park ligt te slapen? Voor code rood?
Ik ben bezorgd over die kinderen, over hun niet-toekomst, de gevolgen van die kleine cijfertjes die deze kinderen representeren. Waar volwassenen vechten, worden kinderen slachtoffer, worden kinderen gebruikt als schild of als wapen of als chantagemiddel. Ik wil dat die gezinsgevangenis er niet komt, die stip op de landkaart. Die grens van Fort Europa gelegen tussen Soesterberg, Soest en Zeist. Dat is waar ik bij kan. Dat is hier vlakbij. En dat bedrijf dat het doet zit niet in Dubai of in de VS, dat zit in Stolwijk, een paar kilometer onder Gouda.
Ik wil jou, lezer, hier en nu vragen om ergens te beginnen. Om mee te doen aan die campagne tegen die stip op de landkaart. Door mee te doen met de digitale actiedag as. donderdag. Een digitale bom laten afgaan waar dovemansoren van gaan suizen. Want wie niet luisteren wil, moet maar voelen. En dan nog voelt deze ondernemer nog geen fractie van de schrik die de kinderen voelen die morgenochtend, ergens in Neederland, om zes uur van hun bed worden gelicht. Voor de vluchtelingenkinderen is het al jarenlang oorlog.
Joke Kaviaar, 7 december 2015
Stop de bouw van de #gezinsgevangenis op #kampzeist! https://www.youtube.com/watch?v=25F7P2ZRWNY