Vrouwelijke carrière bevorderd door geslijm.
Assertieve onderdanigheid
15 maart 2012
De legendarische Amerikaanse zanger en bluesgitarist Elmore James zong het in 1961 en werd er wereldberoemd mee: Baby, you gotta shake your moneymaker. Je zou kunnen zeggen dat in de eerste coupletten de kwetsbare positie van de vrouw op de arbeidsmarkt wordt bezongen. Voor het laatste couplet bedenkt hij gelukkig een goed einde. Seksistisch? Ach… Het is maar een onschuldig lied ontstaan in een eenzaam mannenbrein – waar zou zo'n fantasie anders geboren moeten worden? Het is niet meer dan een rauwe Amerikaanse versie van onze nationale rokjesdag.
Wat blijkt nu? Waar Elmore een gunstige afloop voor het meisje heeft bedacht, wordt 's mans strategie van de shaking moneymaker door eigentijdse feministen gezien als een onmisbare tool voor de vrouw om vooruit te komen op de arbeidsmarkt. En het zijn niet de minsten die dat beweren. Maar volgens critici zouden hiermee politieke tegenstellingen wel eens verenigd kunnen worden waar niemand op zit te wachten. Er zullen mannen zijn van zowel links (Dominique Strauss Kahn) als rechts (Berlusconi) die hun vingers erbij zullen aflikken.
Is dit idee voor carrièrestrategie eerder te herkennen? Men zou professor sociale psychologie Roos Vonk van de Radboud Universiteit Nijmegen, ook bekend van haar onderzoek naar de verziekte moraal van vleeseters, als één van de kwartiermakers aan kunnen wijzen. Zij baande de weg met haar onderzoek naar het zogenaamde 'slijmeffect', een carrièrestrategie waarmee vrouwen 'hun achterstand op de arbeidsmarkt ongedaan kunnen maken'. Samengevat: als vrouwen meer zouden slijmen, zullen ze fluitend door het glazen plafond zweven (Volkskrant, februari 2010).
Het feministische maandblad Opzij borduurt voort op dit thema en verlegt daarbij de grenzen rigoureus. Het roemruchte blad promoot een extreme variant van deze theorie van assertieve onderdanigheid. Zelf spreekt het liever over het erotisch kapitaal dat verzilverd moet worden op de arbeidsmarkt: 'mensen [vrouwen dus] die dit geheime wapen benutten, hebben op de arbeidsmarkt een streepje voor', stelt de Britse hoogleraar sociologie Catherine Hakim in het februarinummer (Opzij, 2012). Een idee dat vorm kreeg in haar vorig jaar gepubliceerde boek Honey Money.
Professor Hakim: “Mannen zijn gefrustreerd door hun 'permanente' obsessie met sex, iets dat flink 'uitgebuit' kan worden op de werkplek. Vrouwen zouden een vlot kapsel kunnen nemen en een leuk strak jurkje aan kunnen trekken.” Dus eigenlijk zo'n beetje zoals James Brown het negen jaar na Elmore vol overgave zong: Come on/Stay on the scene/Like a sexmachine.
Ron Kretzschmar
Tags: carrière feminisme ravage