IndyMedia - Vrij Media Centrum Nederland

Vrees en verzet in café Nationaal

door Lucien Baard en Hennie Talen

AZC Alert Enschede wil zaterdag nog één keer vlammen met een protest tegen een azc tussen Enschede en Glanerbrug. Maar dat gaat niet zonder slag of stoot. Het broeit.

GLANERBRUG - Dortmund, vertrek 8.52 uur, spoor 23. Maandagmorgen een alarmerend bericht op internet. Acht onderafdelingen van de extreemlinkse organisatie Antifa uit Duitsland roepen alle afdelingen op om zaterdag naar treinstation Eschmarke in Glanerbrug te komen. De afdelingen Düsseldorf, Essen, Duisburg, Osnabrück, Hamm, Rheine en Münster worden genoemd, plus de vertrektijden en spoornummers. "We komen met een grote groep", kondigt Münster aan.

Het bericht zorgt voor consternatie. Komt het tot een treffen tussen voor- en tegenstanders? Het legt druk op de informatiebijeenkomst van de protestgroep AZC Alert Enschede, maandagavond in het plaatselijk café in Glanerbrug, over de plannen voor een asielzoekerscentrum voor 600 vluchtelingen in de wijk De Eschmarke.

In de duisternis licht de naam op het pand in felle, niet te missen rode letters op: Café Nationaal. Een zaal waar carnavalsvereniging de Grenskeerlkes hun feesten houden, waar avonden lang stevig is gerookt; de walm hangt er nog.

Dat is het decor. Aan de muren hangen flyers: Nee tegen het AZC. En er staat een collectebus; want verzet kost geld. Langs de wanden staan tafels waar leden van AZC Alert, vertegenwoordigers van de gemeente en politie, Glanerbrugforum en de politieke partij OPA achter zitten.

Hier kunnen de bezoekers vanavond alles te weten komen wat ze nog niet wisten. Een kwartier voor aanvang is het nog rustig. Drie bezoekers wagen zich naar binnen. Voorzitter Nody Holkamp van AZC Alert is nerveus. Straks komt er niemand.... In de feesttent voor het café staan twee dames van de stichting een sigaret weg te werken, in afwachting van.

Maar dan druppelen er toch mensen binnen. Er komen gesprekken op gang. Een bezoeker zegt: "'t Volk is al van Syrië onderweg, dus we zullen wat moeten." Hij broedt op een vraag die de gemeentevertegenwoordigers in verlegenheid zal brengen, maar kan niks bedenken.

Twee mensen voeren een gesprek over de vluchtelingen. Er komen voornamelijk jonge mannen, zeggen ze. Die laten hun familie in de steek, terwijl ze juist bezig zouden moeten zijn hun vernielde land weer op te bouwen. Die moeten niet in Glanerbrug hun hand komen ophouden.

Aan de rand van de zaal is een 'Vak-P'er' op een stoel neergestreken. Hij heeft een uitgesproken mening over de komst van een azc en de toekomstige bewoners in het bijzonder. "Voor hen zijn al onze vrouwen hoeren." Hij verwacht dikke trammelant als 'die lui van 'welkom vluchtelingen' ook weer komen. "Opdonderen. Die kunnen beter wegblijven. Anders gaat het helemaal mis, zeg ik." Hij zegt zelf van Vak-P te zijn, de harde kern van FC Twente-fans, en wijst er nog een paar aan. Zaterdag komen er meer, voorspelt hij. En dan? Hij haalt zijn schouders op. "Dat zie je dan wel."

De zaal wordt voller en voller. Een jonge vrouw laat verbouwereerd een appje aan vriendinnen zien, afkomstig van haar vader. Hij adviseert haar zich afzijdig te houden en zich nergens mee te bemoeien. Of ze nou voor of tegen is. "Maar zo gaat dat toch niet? Doen alsof er niets aan de hand is?"

Aan de tafels praten de wijkagenten de blaren op hun tong, maar weten niet van de hoed en de rand. Deze avond kan niemand antwoord geven op de vraag welke protestgroepen mogelijk Enschede zullen binnentrekken. Ook politiewoordvoerder Frank Brouwer niet. "Wij volgen het goed. We horen ook allerlei geruchten over groepen die zouden komen. We verifiëren die geruchten", zegt hij. Verder zegt hij inhoudelijk niets. Niet over het aantal mensen dat wordt ingezet, niet over de te verwachte opkomst. "We bereiden ons op de juiste manier voor."

Mooi geweest

Langzaam verstommen de gesprekken in de zaal van café Nationaal. Het is mooi geweest. De angst voor de komst van een azc is niet weggenomen. Hoewel het besluit niet terug te draaien lijkt, geeft Nody Holkamp van AZC Alert Enschede niet op. "We willen nog een keer ons geluid laten horen."

Dinsdag blijkt dat gemeente en politie achter de schermen gesprekken voeren met AZC Alert, wijk- en dorpsorganisaties en sportclubs. Die kunnen de onrust niet wegnemen. Avanti Wilskracht, dat sport tegenover het toekomstige asielzoekerscentrum op het Eschmarkerveld in Enschede, en buurman Eilermark nemen het zekere voor het onzekere en blazen voor zaterdag alle thuiswedstrijden af. Honderden jeugdvoetballertjes moeten hun hobby missen.

De winkeliers hopen er het beste van. Als er al actievoerders door de hoofdwinkelstraat lopen, zullen die niks doen. "Die hebben maar een doel: als een streep door naar het demonstratieterrein", denkt ondernemersvoorzitter Bert Zoetman. Winkelcentrum Eschmarke, pal tegenover de beoogde azc-locatie, houdt na overleg met de wijkpolitie de winkels open. Er is wel een dreiging, maar niet groot genoeg om maatregelen te nemen.

De groep 'AZC Enschede: help de vluchteling' wil geen olie op het vuur gooien en blijft zeker weg, zegt een woordvoerster dinsdag. Ze maakt zich ernstig zorgen over de demonstratie. Die kon wel eens uit de hand lopen. Ze zou zich er niet veilig voelen. Ze heeft op de sociale media al het nodige over zich heen gekregen. "Ik gun de tegenstanders hun eigen protestbijeenkomst en daar hoeven wij niet bij te zijn. Ik denk alleen dat AZC Alert Enschede op deze manier een platform biedt aan Volksunie-achtige types. Niet de woorden doen straks het werk, maar de vuisten."

Wat er van de Duitse antifascisten te verwachten is en met welke intentie ze komen, blijft onduidelijk. Pogingen om met ze in contact te komen, lopen op niets uit. Op internet beweren ze dat er straks in Enschede 'honderden racisten' meelopen. Dat pikken ze niet en willen in Enschede een tegengeluid laten horen.

Dat de antifascistische beweging uit Duitsland misschien een tegengeluid gaat laten horen, laat voorman Constant Kusters van de extreemrechts Nederlandse Volks Unie (NVU) volstrekt koud, zegt hij dinsdagavond. "Moeten ze fijn doen. Dat is voor de politie en de burgemeester om over na te denken." Hij laat zich laatdunkend over het 'geïmporteerde Duitse' verzet uit. "Links tuig. Dat is wat het is."

Kusters weet wel zeker dat er aanhangers van zijn partij zullen zijn in Enschede. "Maar niets georganiseerd. Ook daar hebben wij leden en sympathisanten die gewoon van hun democratisch recht gebruik maken om hun stem te laten horen. Zijn ze helemaal vrij in. Als ze een NVU-vlag mee willen nemen, vind ik het best. Wij verbieden dat niet.De NVU is geen sekte zeg!"

Hij zegt dat de partij absoluut niet officieel aanwezig zal zijn - en hij dus ook niet. "We zijn wel heel druk met het beantwoorden van vragen van verontruste burgers. De mensen zijn het gewoon zat en roeren zich. Dat is wat er aan de hand is." De partijwinkel wordt volgens Kusters overstroomd met bestellingen van vlaggen, stickers en t-shirts.

Marc van Gils, bestuurder van Vak-P, neemt er afstand van dat zijn vereniging van de partij zou zijn, zoals in café Nationaal is gesuggereerd. "Natuurlijk kan het zijn dat er wat jongens van onze vereniging naar toe gaan. Maar dan staan ze daar individueel; het heeft niks met Vak-P te maken. Wij hebben drie stelregels bij de vereniging: geen politiek, geen religie, geen vrouwen. Wij zullen nooit een standpunt innemen of oproepen om te demonstreren voor of tegen een azc."

Kruit droog

De rest van de week blijft het rustig. Gemeente en politie houden hun kruit droog. De Duitse antifascisten volharden in hun zwijgen. Op hun Nederlandse collega's hoeven ze niet te rekenen. AFA Nederland heeft de handen vol aan allerlei bijeenkomsten en demonstraties in het land en kan Enschede er niet bij hebben.

Burgemeester Onno van Veldhuizen laat zich van dag tot dag bijpraten over de naderende demonstratie. Maar hij uit zich er niet over, hij zegt niet welke informatie hij heeft, of Enschede werkelijk bezorgd moet zijn. Hij zwijgt tot donderdagmiddag. Dan kondigt hij voor zaterdag een noodverordening af die tot nog toe alleen werd ingezet als rellen dreigden tussen hooligans. Het geeft de politie meer mogelijkheden om in te grijpen als de vlam werkelijk in de pan slaat.

'De mensen zijn het gewoon zat en roeren zich. Dat is wat er aan de hand is' (Constant Kusters voorman NVU)

'Al haalt het misschien niks uit, we willen nog een keer ons geluid laten horen' Nody Holkamp AZC Alert Enschede (Nody Holkamp AZC Alert Enschede)

Twentse Courant Tubantia . . . . . . 3-10-2015

In café Nationaal in Glanerbrug bereiden alle betrokkenen zich voor op de dag van de demonstratie. Niemand weet precies wat men kan verwachten.
foto Carlo ter Ellen