IndyMedia - Vrij Media Centrum Nederland

Occupy deed de afgelopen maanden precies het tegenovergestelde van wat haar naam belooft. Ze nam niet in, maar stond af. Het aantal tentjes verminderde. Wat ze eerder bezette gaf ze aan openbare ruimte terug. Ze lijkt te stabiliseren op het gemiddeld aantal kampeerders dat in deze tijd van het jaar graag in de stad bivakkeert: vrij weinig. Terwijl haar potentie en de opgeroepen sympathie groter is dan het aantal overgebleven tenten uitdrukt.

Met name bij aanvang was er veel sympathie, al ging die misschien vooral uit naar de Amerikaanse tentenkampen. Daar betrof het toch meer mensen zonder huis of baan, terwijl het in Nederland meer leek op een hobbybezetting in part-time, met goede kapitalisme-afschaffende bedoelingen. Mijn sympathie begon af te nemen toen Occupy zich ging bezighouden met allerlei zaken die slechts losjes met die bankencrisis van doen hebben. Zo bleek het wenselijk de democratie weer eens opnieuw kleinschalig uit te vinden. Af en toe best nuttig, maar wat heeft dat met deze crisis te maken? Als je vindt dat er meer democratische controle op de banken moet worden uitgeoefend, neem dat standpunt als Occupy dan in, of slijt het aan een partij. Daar is geen democratische zelfhulp bij nodig.

Geen idee trouwens of ze dat willen. Geen idee of ze überhaupt iets concreets willen. Aan praktische voorstellen heeft weinig de buitenwereld gehaald. Ze zijn er zelf van overtuigd dat ze de wereld al aan het veranderen zijn, maar het lijkt meer een postbus 99% campagne: een betere wereld begint in je eigen tent. Voor je het weet heb je zo’n beweging waar geen beweging in zit.

Daarom zou Occupy tot concretere actie moeten overgaan. Kom uit die tenten en pick your fight! Kies daarbij een tegenstander van formaat, zoals die grote Amerikaanse investeringsbank – binnenkort ook in Nederland gevestigd – die wel wat tegenstand kan gebruiken: Goldman Sachs. Niet louter vanwege haar aandeel in de crisis van 2008 en ook niet omdat CEO, Lloyd Blankfein, z’n werk graag met dat van God vergelijkt, maar vooral omdat Goldman Sachs een groot aandeel heeft gehad in het totstandkomen van de Eurocrisis. Een onderbelicht gebleven aandeel.

Hoe Goldman Sachs de eurocrisis hielp veroorzaken

Dat zit volgens Der Spiegel zo. Alvorens tot de Euro te kunnen toetreden moest de Griekse staatsschuld en het begrotingstekort een beetje in de pas lopen met de andere Europese landen. De cijfers moesten op orde zijn, maar dat lukte niet erg en daarom werd Goldman Sachs te hulp geroepen. De creatieve boekhouders van Goldman gebruikte een zogenaamde cross-currency-swap op een manier waarbij feitelijk een lening werd verstrekt die niet zichtbaar was op de begroting, maar er uiteindelijk wel op zou drukken. Dat betekende in 2002 een begrotingstekort van slechts 1,2 % welke later, na correctie, voor datzelfde jaar werd bijgesteld tot 5,2%. Een vorm van financiële innovatie die ook wel fraude wordt genoemd en destijds de Griekse situatie rooskleurig genoeg voorstelde om de euro in te komen. Dat is zoals u weet gelukt.

Zowel Goldman Sachs als het Griekse ministerie van Financiën weigerde Der Spiegel commentaar op deze controversiële deal.

Er mee wegkomen

Afgelopen twee jaar hebben de Griekse financiële problemen de Eurozone gekaapt. Daarbij wordt constant verteld dat er gebrekkig Europees toezicht op de begrotingen van de individuele landen is – een weeffout die hersteld moet worden. En dat zal allemaal best, maar deze Griekse fraude heeft niets met die weeffout te maken. Want ook zonder weeffout kun je niet toezien op begrotingen waarvan de cijfers niet kloppen. De Griekse bevolking heeft het meest te lijden onder de financiële sanering die er het gevolg van is. De Griekse politiek wordt ervoor gestraft omdat ze onder toezicht van Europa en het IMF de rotzooi moet opruimen. De enige die er mee wegkomt is de bank die de dubieuze transacties uitvoerde: Goldman Sachs.

Bij de crisis van 2008 wees iedereen naar de bankiers, inclusief de bankiers. Iedereen was verantwoordelijk, dus niemand was schuldig. In het geval van Griekenland is er één bank die het vuile werk deed en er vooralsnog mee weg kwam. Het voordeel daarvan is dat Goldman niet naar anderen kan wijzen. De Grieken gaven de opdracht en worden daarvoor gestraft. Goldman Sachs adviseerde en voerde uit en dient daarvoor verantwoordelijk te worden gehouden.

There’s your fight.

Natuurlijk kan je hier tegenin brengen dat Goldman Sachs misschien helemaal niets illegaals deed. Dat zou kunnen. Misschien paste ze een nieuwe financiële truc toe waarvoor nog geen regels bestonden. Maar zelfs al was het legaal, dan wil dat niet zeggen dat het goed was. En goed mag dan niets betekenen in de praktijk van de financiële wereld, die hoogstens naar de letter van de wet kijkt. Goed betekent wel iets in de politiek, voor de burger en voor de 99%.

Goed betekent dat je je als bank nooit inlaat met financiële transacties, waarbij democratische staten om de tuin geleid worden. Laat staan dat je erover adviseert en ze uitvoert voor je eigen gewin. Dat is niet minder dan minachting van de democratie en daarmee beschaam je elk vertrouwen. Dat is precies wat Goldman Sachs gedaan heeft en daar moeten consequenties uit getrokken worden. Daarmee is overigens nog niet gezegd hoe je dat als tentbewoner tegenover zo’n gigantische financiële instelling moet doen.

Wat te doen?

Als je Occupy heet en het met tenten de wereld veroveren je core-business is, dan moet er iets mediagenieks te verzinnen zijn met die Nederlandse vestiging van Goldman Sachs. Maar er zijn ook minder ludieke mogelijkheden.

(1) Goldman Sachs doet zaken met tal van overheden. Daar zijn politici verantwoordelijk voor en die kunnen we daar ook verantwoordelijk voor houden met het stellen van een simpele vraag: Waarom maakt u als politicus gebruik van de diensten van een bank die Griekenland hielp frauderen, zo de andere Europese landen om de tuin heeft geleid, en ons allemaal met een groot probleem heeft opgezadeld? Het staat politici vrij elke andere bank in te huren en daartoe moeten we ze bewegen. Datzelfde geld voor onze pensioenfondsen, naar verluid de reden dat Goldman Sachs zich in Nederland vestigt. Het lijkt me niet dat Goldman Sachs, met z’n financiële fröbelarij, überhaupt in de buurt moet komen bij dit geld van miljoenen pensioenspaarders.

(2) Die partijen – overheden en pensioenfondsen – hebben niet alleen via de opdrachten die ze aan haar hebben verstrekt met Goldman Sachs te maken. Ze zijn vast ook in het bezit van aandelen Goldman Sachs. Aandelen die ingewisseld kunnen worden tegen aandelen van andere banken.

(3) Tot slot zijn er de talloze oud medewerkers van Goldman Sachs, uitgewaaierd over de publieke financiële wereld. Zoals bijvoorbeeld de nieuwe topman van de Europese Centrale Bank, de Italiaan Mario Draghi. Terecht rezen er vragen over zijn eventuele betrokkenheid bij die Griekse praktijken. Dat werd ontkend, maar de vraag is relevant en zou aan alle oud medewerkers van Goldman Sachs gesteld moeten worden. Met name aan oud medewerkers op belangrijke publieke posten bij bijvoorbeeld De Nederlandsche Bank, of het ministerie van financien. Laat ze publiekelijk verantwoording afleggen over eventuele betrokkenheid bij die Griekse transacties.

Onze publieke instellingen moeten ertoe bewogen worden hun handen af te trekken van Goldman Sachs. Dat lukt niet zonder concrete doelgerichte politieke actie, van bijvoorbeeld Occupy. Actie waar ze niet slechts de sympathie voor haar aanwezigheid mee rechtvaardigt, maar waarmee ze haar politieke protest duidelijk maakt: het ongenoegen over de buiten haar oevers getreden financiële wereld.

http://sargasso.nl/archief/2012/01/15/occupy-pick-your-fight-pick-goldma...